Ayrı yerlerde, ayrı zamanlarda yaşamış dört Teslim Abdal vardır:
1) On yedinci yüzyılda yaşamış. Asıl adı Mehmet olan, Sultan Dördüncü Murad döneminde Yeniçeri ocağının Halife Babası, Bağdat seferine katıldığı öne sürülen Teslim Abdal.
2) Denizli’de tekke ve türbesi olan Teslim Abdal.
3) Çorum’un Teslim köyünde tekkesi ve mezarı olan Teslim Abdal.
4) Şeyh Hasan köyünde olduğu öne sürülen Teslim Abdal.
Deyişleri halk arasında yaygın olan, cemlerde söylenen; 4. sırada saydığımız Teslim Abdal’dır. Bu ozanımız Elazığ’ın Baskil ilçesine bağlı Şeyh Hasan (şimdiki adıyla Tabanbükü) köyündendir. Şeyh Ahmet dedenin torunlarından dördüncüsü olan, Şeyh Melek kolundan Kalender Abdal’ın oğludur. Doğduğu tarih kesin olarak bilinmemektedir ancak, mezar taşındaki bilgilere göre ölüm tarihi 1719’dur. 70 – 75 yaşlarında öldüğünü varsayarsak 17. yüzyılın ortalarında doğduğu söylenebilir.
Şeyh Hasan köyünün Doğu tarafında Şeyh Ahmet dedenin Türbesi ve civarında da köyün mezarlığı vardır. Batı tarafında bir tepenin arka yüzünde de Teslim Abdal‘ın türbesi ve onun çevresinde de ondan gelen torunlarının mezarları vardır.
Teslim Abdal’ın İmam, Hüseyin, Süleyman, Bektaş ve Cafer olmak üzere beş oğlu olmuştur. Bunlardan İmam Teslim Abdal‘ın sağlığında öldüğü için, büyük dedesi Şeyh Ahmet mezarlığına gömülmüştür.
Teslim Abdal ata ve dedelerine saygılı bir kişidir. Öldüğü zaman kendisine daha fazla, Şeyh Ahmet dedeye daha az ilgi gösterilmesi ihtimaline karşı, kendi mezarının bugünkü Tepe Düzü mevkiine yapılmasını vasiyet etmiştir. Onun için Şeyh Hasan köyünün Şeyh Ahmet ve Teslim Abdal mezarlığı olmak üzere iki mezarlığı vardır.
Teslim Abdal‘dan sonra oğulları ve bu soydan gelen kişiler Teslim Abdal mezarlığına defnedilmişlerdir. Teslim Abdal‘ın ikinci oğlu Süleyman‘dan doğma Derviş Ali‘de çok önemli bir ozandır. Mezarı Şeyh Ahmet dedenin türbesinin bitişiğindedir.
Teslim Abdal’ın çok sayıda deyişleri vardır. Ancak köyünde onun soyundan gelenler eserlerini kimseye vermeyip sıkıca sakladıkları için deyişlerinin tümü gün ışığına çıkmamıştır. Değerli araştırmacı İsmail Özmen Teslim Abdal’a ait 82 deyiş derlemiştir.
Teslim Abdal; diğer tekke ozanları gibi tarikat konularını daha çok işlemiştir. Halk arasında ermiş olarak bilinir ve keramet sahibi olduğuna inanılır. Kendisiyle ilgili halk arasında anlatılan bir çok söylence vardır. Şiirlerinde hece ölçüsünün 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Dili duru ve akıcıdır. Koşmalarında Şah Hatayi’nin semaîlerinde Yunus Emre’nin etkileri görülür.
Şiirlerinden örnekler:
- 1 -
Mürşide varmaya talip olursan
İptida insandan rehber isterler
Verdiğin ikrara doğru gelirsen
Ahd ile peymandan rehber isterler
Mürşidin nazarı müşkülü seçer
Kamil olan rehber sırat'tan geçer
Can kuşu kafesten akıbet uçar
Tenden uçan candan rehber isterler
Mürşidin var ise olursun insan
Mürşidin yok ise kalırsın hayvan
Arasat gününde kurulur mizan
Açılan mizandan rehber isterler
TESLİM ABDAL söyler bu hikâyeti
Nefsini bilmektir gücün gayeti
Yirmi sekiz huruf yedi ayeti
Bunu bilmeye de rehber isterler
- 2 -
Dört duvar içinde olsa mekanım
Taşrasından esen yel bana neyler
Yanımdaki sudan korku çekerim
Uzakta çağlayan sel bana neyler
Mekanım balçıktır, üstadım Ali
Muhammed nesline demişim beli
Çekerim gayreti sererim yolu
Ben Hak'tan korkarım el bana ne der
Teslim Abdal eder, gözler kanlı yaş
Aradım bulamadım bir sevdasız baş
Herkesin ameli kendine yoldaş
Haramzade olan kul bana neyler
- 3 -
Seherde bir bağa girdim
Ne bağ duydu ne bağbancı
El sundum güllerim derdim
Ne bağ duydu ne bağbancı
Bağın kapusunu açtım
Sandım ki cennete düştüm
Yar ile tenha buluştum
Ne bağ duydu ne bağbancı
Seherin bülbülü öttü
Öttü de murada yetti
Teslim Abdal yükün tuttu
Ne bağ duydu ne bağbancı
- 4 -
Gel ha gönül havalanma
Engin ol gönül engin ol
Dünya malına güvenme
Engin ol gönül engin ol
Şu dünyanın hali böyle
Yalan yahşi geçer şöyle
Söyledikçe engin söyle
Engin ol gönül engin ol
Gökte uçar huma kuşu
Bilmeyenler atar taşı
Enginlik gönülün işi
Engin ol gönül engin ol
Teslim Abdal özüm haktır
Sözümün yalanı yoktur
Engin söyle büyüklüktür
Engin ol gönül engin ol